La lingue counviée espécialemint à "La Vie in parlure", l'alsacian. Per parler do la manifesation per la Charte euroupéane dos lingues (Tradeuction do moun artigue in berrichon)!!
D'r Traffpunkt isch gsin greschta sitter a lànga Zitt. Alle d' regionalistische ùn kulturale Verbendunge fér d'Promotion vùn d'regionale Schprochen, in Realität d'Müattarschprochen vùn unsrn Regionen.
Där grosse Verabreding hètt fér Zihl d'Abwehr d'Charte fér d' regionale ùn menderhaits Schprochen, d' bei s'Rächt (Les Républicains) verwarft hètt im Sénat. As hètt gegebt 15000 Personen in Montpellier (Verabreding vun d'r Pro-Oksitanisch), awwer 5000 in Nord-Baskenland ùn sogar Demonstrationen in d'r Elsàss, Lothringen, in d'r Bretagne,... ùn so wittersch
Jed'r hètt sine Fahne gehebt, als as isch so wechtig als d' frànzeesche. Jed'r hètt sine Identität. Dàs, verstah et net s'Rächt ùn sogar en Til vùn d'Linke. Circa 75% vùn d' Frànzosen, isch dàs mäschtisch, sin fér d'Charte. Eniger gewahlte Personen, als d'Cheffin vùn d' sozialischtische Liste in "Midi-Languedoc-Roussillon", Carole Delga (kén d'endlische Nämme) sin da gsin.
D'Charte=>Was isch as?
D' europäische Charte fér d' regionale ùn menderhaits Schprochen hètt 1992 gekommt, gschriwt bei s' Europa Rat. Där Charte hètt fér Zihl:
-d' Menderhaiten um z'abwehra, spezial in Ost Europa, met vele ,,Nationale Menderhaiten"
-Oi d' Schprochen Nationen vùm West Europa um z'schetza
D'Charte isch en Kompromis: d'Staten, d kén autonomische System um z'wahla net willen, kàn dese nùmme s'Fàch ,,Promotion d'r regionaler Schprochen" àkritzla (ùn net dese ,,Forderungsbar Rächten fér d'Schproche in d'r Administration").
S'System : ,, A Land, meerere Systeme" komt us d' Aland Insele in Finnland, awwer met Schwedischschprochige Lit (d'Gsellschaft Vùn d'r Nationen hètt so ärschäfft 1920).
Dàs ärlàuiwt zu d'n Staten eene siesse Autonomie wia zùm Bischpeel Schottland ùn sin Parlament odr Catalogne mit sine ,,Generalitat" ùn grosse Promotion vùn katalanisch als eerschte Schproche, awwer kéne Unhàbhangigkait .
Nùmme Belgien, Bulgarien, Grischnland, d'Türkeei, Albanien, Eestland, Lattland, Lituen hann net untergschriwt. Frankrich, Italien ùn Mazedonien hann untergscriwt, awwer net bschtadigt.
So unter d'Forderungan gab as s'Gsätz fér a Regla ùn Stabilizierung d'r regionaler Schprochen ùn meer Medien. As gab gut ùn in d'r Tat ,,France Bleu Elsàss", awwer as kan ander ùn meer sin. Klar, d'Lit will oi d'Schulen fér Elsàssisch, Baskisch, ùn so wittersch...
